|
Araçla hayvan
ölümüne neden olmak - elbette - normal insanlara acı veren bir
durumdur. Bunu isteyerek yapan kimse tanımıyorum ve tanımak da
istemem. Bu konuda içsel hesaplaşmalara girmeyi de duyarlılığın
bir göstergesi olarak değerlendiriyorum. Ancak, sağ kalacak
önlemleri alabiliyor olmak daha önemlidir, ve, bu yargı kaza
anına ertelenemez. Önceden düşünmüş ve çalışmış olmakta fayda
vardır.
Araç sürerken önünüze çıkan canlıları ezmemek için yapılacak
yanlış bir hareketin, kendinizi ve yanınızdakileri riske
sokabileceği unutulmamalıdır. Bu konuda birkaç vurgulama faydalı
olabilir:
Tehlikeyi farkettiğinizde DİREKSİYONA İKİ ELİNİZLE VE ÇOK SIKI
YAPIŞIN; "UYGUN" OLABILECEK ŞEKILDE FREN YAPIN: VİRAJ'da iseniz
ve ABS yok ise ve araç fren yapınca viraj dışına kayacak ise,
frene aralıklı basın veya fren yapmayın!
Kaçınılması gereken: ASLA VE ASLA ANİ DIREKSIYON KIRARAK
KURTARMAYA ÇALIŞMAYIN: Çoğu kimse, ilk tepki olarak, ilk kez
sürücülük yaparken reflekslerine yerleşen düşük hız manevra
alışkanlıklarına dönerek (Ergonomi prensiplerini hatırlayın) ani
ve yüksek dereceli direksiyon manevrası yapar. Bu, yüksek hızda
"düz yolda takla atabilmek" için yapılması gereken bir
harekettir. Takla atmasanız da, genellikle, direksiyon
hakimiyetini yitirip, yüksek hızla yoldan çıkmanız
kaçınılmazdır. Birçok kişinin yaşamı riske girer. Ayrıca,
karşıdan gelen, arkadan gelen, yan şeritlerde giden araçların
devreye girecebileceğini unutmayın.
ABS'e güvenerek, ayağınız frende iken de sert direksiyon
hareketi yapmayın. ABS belli bir limite kadar, tekerleklerin
dinamik sürtünmeye geçmesine engel olduğu için aracı
yönlendirtecektir. Ancak, yine aynı nedenle, sert dönüşe izin
vereceği için takla atmaya neden olabilir.
ABS olmayan aracın tekerlekleri, sert frende bloke olup dinamik
sürtünmeye geçtiğinden, direksiyonun yanlış çevrilmesinin bir
etkisi olmayabilir ve hata gizlenebilir. Bu hata durumda,
tekerleklerin yönünün gittiğiniz yöne dönük olduğundan emin
değilseniz, araç durana kadar ayağınızı fren pedalından asla
çekmeyin. Aksi halde, ayağınızı çektiğiniz anda, ön tekerlek
aracı yönlendirmeye başlar ve dönükler ise, durumu anlayana
kadar, araç düşük hızda bile olsa, yoldan çıkar veya takla
atarsınız. Direksiyonun yönüne güvenmeyiniz. İki elinizle sıkı
tutmak yerine, tekerlekler bloke iken tek elle manevra yapmaya
çalışıp direksiyona tur attırırsanız, düz tuttuğunuzu
düşünürken, tekerlekler aşırı dönük olabilir.
Direksiyonu, ancak hızınız araca ve yola uygun bir düzeye
düşünce devreye sokun. ABS bu hıza düşerken ve bu andan sonra
işinize yarar. Her durumda ani manevradan kaçının.
Fren yapmak ve yavaşlamak, kimi kez , koşarak geçen hayvanın tam
önünüze düşmesine yol açabilir. Bunu ancak önceden görerek
önleyebilir, hızınızı koruyarak veya arttırarak durumu
kurtarabilirsiniz. Virajlarda da, özellikle önden çekişli
araçlarda, gaza basarak kurtulunacak durumlar oluşabilir. Ancak,
bu uygulamalar için, yüksek deneyim gerekir.
Her türlü önleme rağmen, iri bir hayvana çarparsanız, aracınız
yön değiştirebilir, tekerlek patlayabilir, ön cam kırılabilir,
araç yerden kesilebilir. Direksiyonu sıkı tutuyor olmak,
çarpışmadan sonra aracın istenmeyen yöne gitmesinin önlenmesi ve
düzeltici manevralar için çok önemlidir.
Mutlaka, hızlı giderken, "önünüze köpek çıkmış gibi" direksiyonu
kavrama ve fren yapma çalışması yaparak, reflekslerinize
yerleştirin. Araç kullanmayı yeni öğrenirken, ilk çalışmaların,
"düşük hız-yüksek manevra / Şehir içi" ortamında değil,
yeterince boş "yüksek hız-düşük manevra/karayolu" ortamında
yapılmasını tavsiye ederim.
Saygılarımla
Raif Eşkinat |
