|
Kanun No. 4691
Kabul Tarihi : 26.6.2001
Amaç
MADDE 1. - Bu Kanunun amacı, üniversiteler, araştırma
kurum ve kuruluşları ile üretim sektörlerinin işbirliği sağlanarak,
ülke sanayiinin uluslararası rekabet edebilir ve ihracata yönelik
bir yapıya kavuşturulması maksadıyla teknolojik bilgi üretmek,
üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirmek, ürün
kalitesini veya standardını yükseltmek, verimliliği artırmak,
üretim maliyetlerini düşürmek, teknolojik bilgiyi ticarileştirmek,
teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemek, küçük ve
orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunu sağlamak,
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun kararları da dikkate alınarak
teknoloji yoğun alanlarda yatırım olanakları yaratmak, araştırmacı
ve vasıflı kişilere iş imkânı yaratmak, teknoloji
transferine yardımcı olmak ve yüksek/ileri teknoloji sağlayacak
yabancı sermayenin ülkeye girişini hızlandıracak teknolojik alt
yapıyı sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2. - Bu Kanun, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin
kuruluşunu, işleyişini, yönetim ve denetimini ve bunlarla ilgili
kişi ve kuruluşların görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.
Tanımlar
MADDE 3. - Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Bölge):
Yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik
firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü
ya da AR-GE merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak
teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik
bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek
için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına
katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü
ya da AR-GE merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında;
akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya
bu özelliklere sahip teknoparkı,
c) Araştırma ve Geliştirme (AR-GE):
Bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni bilgileri elde
etmek veya mevcut bilgilerle yeni malzeme, ürün ve araçlar üretmek,
yazılım üre-timi dahil olmak üzere yeni sistem, süreç ve
hizmetler oluşturmak veya mevcut olanları geliştirmek amacı ile
yapılan düzenli çalışmaları,
d) AR-GE Merkez veya Enstitüleri:
Kamuya ait, yetişmiş nitelikli insan gücü ile günün modern
teknolojilerine dayalı makine, donanım ve yazılımı içinde
bulunduran, teknoloji ve ürün geliştirilmesine yönelik AR-GE
faaliyetlerinin yapıldığı mekânları,
e) Üretim Birimleri: Bölge içerisinde
bu Kanunun amacına uygun olarak faaliyette bulunan gerçek veya tüzel
kişilerce kurulan veya kullanılan, yeni ve yüksek teknolojilere
dayalı ve çevreye zarar vermeyen üretim birimlerini,
f) Girişimci: Bölgedeki hizmet ve imkânlardan
yararlanmak isteyen veya yararlanmakta olan gerçek ve tüzel kişileri,
g) Yenilik: Bir fikri; satılabilir,
yeni ya da geliştirilmiş bir ürün ya da mal ve hizmet üretiminde
kullanılan yeni ya da geliştirilmiş bir yöntem haline dönüştürmeyi,
h) Üründe Yenilik: Teknolojik açıdan
yeni ürün, önceki ürün kuşağıyla karşılaştırıldığında
malzemesi, parçaları ve yerine getirdiği işlevler açısından
öze ilişkin, teknolojik farklar gösteren bir ürünü,
ı) Üretim Yöntemlerinde Yenilik:
Geleneksel üretim tesislerinde üretilemeyen, yeni ya da geliştirilmiş
ürünlerin üretilmesinde veya halen üretilmekte olan ürünlerin
yeni tekniklerle üretilmesinde kullanılan yöntemi,
i) Üniversite: Mühendislik ve temel
bilimler dallarında yapılanmasını gerek insan gücü ve teknik
donanım olarak tamamlamış ve gerekse doktora öğrencisi
seviyesinde yeterli araştırma elemanı olduğu Yükseköğretim
Kurulu tarafından onaylanan üniversiteleri,
j) Kurucu Heyet: Bölgenin içinde veya
bulunduğu ilde yer alan en az bir üniversite veya yüksek
teknoloji enstitüsü ya da kamu AR-GE merkez veya enstitüsü
ve diğer kuruluş temsilcilerinden oluşan heyeti,
k) Yönetici Şirket: Bu Kanuna uygun
ve anonim şirket olarak kurulan, Bölgenin yönetimi ve işletmesinden
sorumlu şirketi,
l) Yazılım: Bir bilgisayar, iletişim
cihazı veya bilgi teknolojilerine dayalı bir diğer cihazın çalışmasını
ve kendisine verilen verilerle ilgili gereken işlemleri yapmasını
sağlayan komutlar dizisinin veya programların ve bunların kod
listesini, işletim ve kullanım kılavuzlarını da içeren
belgelerin ve hizmetlerin tümünü,
İfade eder.
Kuruluş
MADDE 4. - Bölge ile ilgili başvurular Kurucu Heyet tarafından
yapılır. Bölge başvurularını değerlendirilmek üzere Bakanlık
Sanayi Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürünün başkanlığında
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı
Müsteşarlığı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Türkiye
Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Başkanlığı, Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği ve Bakanlık tarafından belirlenecek
teknoloji konusunda faaliyet gösteren bir özel kuruluştan
birer temsilcinin katılımı ile Değerlendirme Kurulu kurulmuştur.
Bölgeler, Değerlendirme Kurulunun uygun görüşü ve Bakanlığın
teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edilir ve Resmi
Gazetede yayımlanır. Bölgelerdeki plânlama sürecinde imar plânları
ve değişiklikleri, parselasyon plânları ve değişiklikleri çıkacak
yönetmeliğe uygun olarak Bölgenin yönetici şirketince hazırlanır
ve Bakanlık tarafından onaylanarak yürürlüğe girer. Kesinleşen
imar plânları ilgili kurumlara bilgi için gönderilir. Arazi
kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, inşası ve
kullanımıyla ilgili ruhsat ve izinler yönetici şirket tarafından
verilir ve denetlenir. Arazi temini, plânlama ve projelendirme, alt
yapı ve üst yapının inşası ile ilgili harcamalar yönetici şirkete
aittir. Bölgelerde ihtiyaç duyulacak araziler 2942 sayılı Kamulaştırma
Kanunu hükümlerine göre sağlanabilir. Bölge alanları içinde
yer alan üniversite arazileri, bu üniversitelerin uygun görüp
izin vermeleri durumunda, mülkiyeti ilgili üniversitede kalmak
kaydıyla Bölgeyi kuracak yönetici şirkete tahsis edilebilir. Bu
durum kamu kurum ve kuruluşlarına ait araziler için de geçerlidir.
Bölge kurulması için öngörülen alanda veya Bölgenin bulunduğu
ilin sınırları içinde üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü
veya AR-GE merkez veya enstitüsünün bulunması ve yörede yeterli
AR-GE ve sanayi potansiyelinin olması şartı aranır. AR-GE ve
sanayi potansiyelinin yeterliliği konusundaki kriterler yönetmelik
ile belirlenir. Bölge olarak belirlenen araziler hiçbir şekilde
başka amaçlarla kullanılamaz.
Yönetici
şirket
MADDE 5. - Bölgenin yönetimi ve işletmesinden sorumlu yönetici
şirketin kurucuları arasında, Bölgenin içinde veya bulunduğu
ilde yer alan en az bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü
ya da kamu AR-GE merkez veya enstitüsü bulunur. Bu kurum ve
kuruluşlar, şirketleri ve/veya vakıf işletmeleri ile de yönetici
şirkete katılabilirler. Yönetici şirkete ayrıca, Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalar ve borsalar, yerel yönetimler,
bankalar ve finansman kurumları, yerli ve yabancı özel hukuk tüzel
kişileri, AR-GE ve teknoloji geliştirme ile ilgili vakıf ve
dernekler, ilgili kamu kuruluşları, ihracatçı birlikleri kurucu
ya da sonradan ortak olarak iştirak edebilirler. Yabancı özel
hukuk tüzel kişileri 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik
Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde gerekli izinleri
almak kaydıyla yönetici şirkete iştirak edebilirler.
Yönetici şirket; Bölgenin kuruluş aşamasında plânlama ve
projelendirmenin yapılması, gerekli alt yapı ve üst yapı
hizmetleri ile Bölge için gerekli her türlü hizmetlerin yürütülmesi,
Bölgenin bu Kanun ve ilgili yönetmeliklerde gösterilen amaca
uygun olarak yönetilmesi, girişimcilerin ve üçüncü şahısların
buna aykırı davranışlarının önlenmesi ve gerekli önlemlerin
alınması ile yükümlüdür.
Yönetici şirket, kamu yararı gerekçesi ile adına kamulaştırma
yapan veya yaptıran bir özel hukuk tüzel kişiliğidir.
Kamu yararı kararı, yönetici şirketin başvurusu üzerine Bakanlıkça
verilir.
Bakanlık, Bölgede bu Kanunda belirtilen amacın dışında
faaliyet gösteren yönetici şirketi uyarır ve belirli bir süre
vererek Bölgenin istenen amacauygun faaliyete geçirilmesini ister.
Bu sürenin sonunda, yönetici şirketin, amacın gerçekleştirilmesinde
yeterli olmayacağının anlaşılması durumunda Bakanlık görevli
mahkemeye başvurarak yönetici şirketin faaliyetinin durdurulmasını
veya feshini isteyebilir. Yönetici şirketin feshi
halinde, şirket ve yöneticileri hak ve yükümlülükleri ile
sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla, Bakanlık, yönetici şirketin
mülkiyetinde olan Bölgeye ait araziyi ve üzerindeki taşınmazları
kamulaştırır ve Bölgenin yönetimini başka bir yönetici şirkete
verebilir.
Denetim
MADDE 6. - Bölgedeki yönetici şirket ve girişimcilerin
faaliyet ve uygulamaları Bakanlık tarafından denetlenir.
Personel
MADDE 7. - Yönetici şirkette ve Bölgede yer alan
faaliyetlerde yürürlükteki iş ve çalışma mevzuatına göre
personel istihdam edilir. Bu Bölgelerde 6224 sayılı Yabancı
Sermayeyi Teşvik Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde
yabancı uyruklu yönetici ve vasıflı AR-GE personeli çalıştırılabilir.
Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite personelinden Bölgede
yer alan faaliyetlerde araştırmacı personel olarak
hizmetine ihtiyaç duyulanlar, çalıştıkları kuruluşların izni
ile sürekli veya yarı zamanlı olarak çalıştırılabilirler.
Yarı zamanlı görev alan öğretim üyesi, öğretim görevlisi,
araştırma görevlisi ve uzmanların bu hizmetleri karşılığı
elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında
tutulur.
Sürekli olarak istihdam edilecek personele kurumlarınca aylıksız
izin verilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bunlardan
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tâbi
personelin burada geçirdikleri süreler için emeklilik hakları
5434 sayılı Kanunun 31 inci maddesi hükümlerine uyulmak kaydıyla
saklı kalır. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı
maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri
uygulanmaz.
Öğretim elemanları 2547 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinde öngörülen
yurt içinde ve yurt dışında geçici görevlendirme esaslarına göre
yapacakları çalışmaları Üniversite Yönetim Kurulunun izni ile
Bölgedeki kuruluşlarda yapabilirler. Aylıklı izinli olarak Bölgede
görevlendirilen öğretim üyelerinin Bölgede elde edecekleri
gelirler üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur. Ayrıca,
öğretim elemanları Üniversite Yönetim Kurulunun izni ile yaptıkları
araştırmaların sonuçlarını ticarileştirmek amacı ile bu bölgelerde
şirket kurabilir, kurulu bir şirkete ortak olabilir ve/veya bu şirketlerin
yönetiminde görev alabilirler.
Destek
ve muafiyetler
MADDE 8.- Bölgelerin kurulması için gerekli arazi
temini, alt yapı ve idare binası inşası ile ilgili giderlerin yönetici
şirketlerce karşılanamayan kısmı yardım amacıyla Bakanlık bütçesine
konulan ödenekle sınırlı olmak üzere karşılanabilir.
Yönetici şirket, bu Kanunun uygulanması ile ilgili işlemlerde
her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Atık su arıtma
tesisi işleten Bölgelerden, belediyelerce atık su bedeli alınmaz.
Bölgede yer alan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran
bu Bölgedeki yazılım ve AR-GE'ye dayalı üretim faaliyetlerinden
elde ettikleri kazançları, faaliyete geçilmesinden itibaren beş
yıl süre ile gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. Bakanlar
Kurulu, seçilen, hedef alınan, belirli teknolojik alanlar ve ürünler
için on yıla kadar süreyi uzatabilir.
Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE
personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, Bölgenin kuruluş
tarihinden itibaren on yıl süre ile her türlü vergiden
istisnadır.
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince bu bölgelerde AR-GE
faaliyetlerinde bulunan kişi, kurum veya kuruluşlara makbuz karşılığı
sponsor olarak yapılan bağış ve yardımlar toplamı 193 sayılı
Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin (2) numaralı bendi ile
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 14 üncü maddesinin (6)
numaralı bendinde belirtilen oran ve esaslar dahilinde indirime tâbi
tutulur.
Yönetmelikler
MADDE 9. - Değerlendirme Kurulunun çalışmalarına, Bölgelerin
yer seçimine, yapılabilirlik raporlarının hazırlanış
kriterlerine, kuruluşuna, işletilmesine, arazi kullanımına, Bölgede
yer alacak faaliyetler ve bunlarla ilgili koşullara ilişkin usul
ve esaslar, Bölgelerin kurulması için Bakanlık bütçesine
konulan ödeneğin kullanım esasları ile bu Kanunun uygulanmasına
dair diğer hususlar Bakanlık tarafından, bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren altı ay içinde hazırlanacak yönetmeliklerle
düzenlenir.
Uygulanmayacak
hükümler
MADDE 10.- Bu Kanun kapsamı Bölgelerdeki faaliyetlerde;
1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu, 832 sayılı Sayıştay
Kanunu ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz.
Geçici
hükümler
GEÇİCİ MADDE 1.- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten önce kuruluşu Bakanlıkça onaylanmış teknoparklar,
bu Kanun hükümlerine uymak kaydıyla, bu Kanunun yürürlüğe
girmesiyle Bölge olarak kabul edilir ve Kanunun sağladığı tüm
muafiyet ve desteklerden istifade ederler.
Yürürlük
MADDE 11. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 12. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
