|
Dünya'da ve Türkiye'de Tütün ve kullanımı konusunda, bütünlük ve anlaşılırlık için basitleştirilmiş bazı bilgileri örnek kaynaklarla beraber değerlendirmenize sunuyorum.
-
Türkiye'de yetiştirilen tütünler kendi içinde çok çeşitlilik göstermesine rağmen, kısıtlı bir miktar hariç, büyük çoğunlukla karakteristik ve kullanım özellikleri bakımından Ortadoğu Ülkelerindede yetişen tütünlerin
de dahil olduğu Şark Tütünü adlı bir gruba girmektedir.
-
Şark Tütünü dünyada uzun zamandır tüketimi daha çok tercih edilen ve Türkiye'de de giderek tercih edilmeye başlayan filtreli, zift oranı az, nikotini yeterli ve içimi hafif sigara tiplerinde bulunmasına rağmen, harman içindeki oranı ortalama olarak ancak %7 civarındadır. Harmanın geri kalanı ortalama %70 oranında Virginya Tütünü, ve ortalama % 23 oranında da Güney Amerika, Afrika ve Diğer Ülkelerde Yetiştirilen tütünlerden oluşmaktadır. Virginya Tütünü ise büyük oranda Kuzey Amerika'da yetişmesine rağmen azda olsa iklim, ekim, işleme şartları uygun hale getirilen başka ülkelerdede yetiştirilmektedir.
-
Şark Tütünü sigara harmanları için vazgeçilmez bir çeşit olmasına karşın, kullanım oranının azlığıyla ve Virginya Tütününe göre dört kat daha düşük değerli olmasıyla, üretici ülkelerin çeşitlililik, üretim, alım/satım bakımından son derece iyi izlemesi gereken bir tarım ürünüdür.
-
Ortalama harcama koşullarımız, orta ve düşük maliyetli (Şark Tütünü oranı orta ve yüksek, diğerlerinin alçak) yerli üretim sigaraların talebini hala lider
yapsa da (toplam talebin % 60-70i), bu sınıf içinde Şark Tütünü oranı orta ve az olan çeşitlere talep giderek % 80'e ulaşmaktadır. Bunlara örnek Winston, Monte Carlo, L&M, Chesterfield, Lark, Tekel 2000/1 verilebilir. Bu değişikliğin sebebleri, sağlıklı bir yaşam için artan özlem ve bilinçle, belli oranda nikotinden vazgeçmeden, kolay içimli zifti ve maliyeti az olan sigaraların seçilmesi ile bu tip ürünlerin piyasada daha fazla bulunur olmasıdır.
-
Bu yüzden yurtiçi ve dışındaki sigara üretiminin talebinin çeşitliliğini ve büyüklüğünü belirleme ve izleme, buna bağlı olarak Şark Tütünü İhracatı ve Virginya Benzeri Tütünlerin Türkiye'de
yetiştirilmesi gibi konular ekonomik açıdan çok önem arz etmektedir. Maalesef bu doğrultuda hükümetlerimiz, yıllarca dünyadaki değişen tüketim eğilimine kayıtsız kalmış, harmanında yüksek oranda Şark Tütünü bulunan yerli sigara talebinin devamlılığına ve kontrol edilinebilirliğine güvenmiş, tütün çeşitlerimize olan taleplerin ort. 2-3 katı fazla üretimleri desteklemiştir. Bu tütünler emsallerine göre 1.5-2 kat fazla fiyatlardan alınmış, uzun süreler depolanmış, beklenen tüketimi ve ihracı gerçekleşmeyince de yakılarak imha edilmiştir. Bu zararların ticari boyutlarını araştırmayla bulunabilir.
-
Buna karşın Virginya Benzeri Tütünlerin yurtdışından
da tedarik imkanı varken Türkiye'de yetiştirilmesi ise bir çoğumuzun olumsuz sıfatlarla nitelendirdiği ve suçladığı çokuluslu sigara üreticilerinin ve tedarikçilerinin girişimleriyle sessiz sedasızca başlatılmış, kendi taleplerine orantılı olarak devam etmektedir.
İlgilenenler / başka bilgiler / detaylar için 'Tobacco Report', veya 'Tobacco Journal' dergileri kaynak örneği olabilir.
|
