|
Herkese Merhaba,
Uzun zamandan beri yazmak istiyorum, ama bir türlü fırsat
bulamıyorum. Hiç fırsat bulamayacağımı anlayarak, kısaca bir
şeyler yazmaya karar verdim.
Yaklaşık 3 yıldır Delphi firması'nda (emek yoğun bir üretimi olan)
İstanbul-İzmir-Bursa fabrikalarının "metod mühendisliği" müdürü
olarak görev yapıyorum. Sinan Bey ile tanışmam da ODTÜ mezunu bir
metod mühendisi arkadaşımızın aracılığıyla idi. Şu anda 8 endüstri
mühendisi, 11 teknisyen ile çalışıyorum. 13 endüstri mühendisi ile
beraber çalıştığımız dönemler oldu. Ben işe yeni başlayan bir
endüstri mühendisi'nin en az 6 ay zaman etüdü dolayısıyla iş etüdü
yapması gerektiğine inanıyorum. Ancak bu süreç tamamlandıktan
sonra bir metod mühendisi gibi çalışmaya başlıyabiliyor. Üretim
sektöründe işe başlayan endüstri mühendislerinin, böyle bir
süreçten geçtikten sonra, rotasyona (lojistik, kalite, üretim ve
diğer bölümler) girmelerinin daha doğru olacağını düşünüyorum.
Elinde bir kronometre ile yanlızca birisini izlemek yerine
elindeki o kronometre ile neler yapabileceğini anlatmalıyız. Orada
bulunduğu anda neler öğrenebileceğini anlatmalıyız. 1995 yılında
Delphi'de işe başladığımda böyle bir bölüm yoktu. Proje
mühendisleri (ki onlar da endüstri mühendisi), üretim konsepti ve
hedefleri belirliyordu. Zamanlarının % 80'inde ürün mühendisliği
ve proje koordinasyonu ile meşgullerdi. Ben de proje mühendisi
olarak alındım. % 20 zamanımda yapmam beklenilen işleri "farklı
bir şekilde" yapmaya başladım. Yani üretim alanında, zaman etüdü
yapmaya başladım. Diğer mühendis arkadaşarımız, zaman etüdünü
teknisyenlere yaptırıyordu. Metod ve hareket etüdü ile birlikte
tam anlamıyla iş etüdü yapmaya başladım. Üretim alanında "zaman
etüdü" yaparken geçen zaman, bana bir sürü şey öğretti ve benimle
aynı dönemde işe başlayan mühendis arkadaşlarımın ismini kimse
bilmezken; fabrika müdürüne kadar herkes bana o alandaki hedef
artışını nasıl yapacağımı soruyordu
İletişim
Zaman etüdü esnasında ölçümünü aldığınız alanın sorumlusunu, takım
liderini ve direkt ölçümü aldığınız operatörü tanıyarak,
başlıyorsunuz. Onlar da sizi tanıyor. Beraber çay içip yemek
yiyor. Sosyal bir birliktelik kuruyorsunuz. Bu üretim alanında
"tanınma"'yı ve operatör profilini daha iyi "tanıma"'yı sağlıyor.
O operatörün yaşını, hangi alanlarda çalıştığını ve yaptığı iş ile
ilgili fikirlerini, önerilerini öğreniyorsunuz. Zaman içinde bu
önerileri uygulamaya aldıkça; özellikle takım lideri ve alan
sorumlusunun saygısını kazanıyorsunuz. Üretim müdürü, alan
sorumlusu, hatta takım lideri bile sizin kadar o alanda çalışanlar
hakkında bilgi sahibi olmuyor. Tasarlayacağınız bir üretim
konseptine inanmalarını sağlıyorsunuz. Hiç bir mühendisi sizin
kadar görmediklerinden her türlü sıkıntılarını, önerilerini daha
dogrusu yaşamlarını sizinle paylaşıyorlar.
Organizasyonu yönlendirme
O alanda zaman etüdü yaparken, alanın yaşadığı tüm sıkıntıları
öğreniyorsunuz. Tüm duruşları ve bunların nedenlerini; malzeme
eksikliği, arıza vb. gibi tüm duruşların etkilerini de
görüyorsunuz. Çünkü siz oradayken alanın üretimi duruyor ve ne
için durdurduğu ? ne zaman üretime başlayacağı ? problemin nasıl
çözümlendiğini izliyorsunuz. İlerleyen zamanlarla çözüme anında
katkıda bulunuyor, hatta sürekli tekrarlananlara sistematik
çözümler geliştiriyorsunuz. Herhangi bir bölümün toplantısında, bu
gördüklerinizden yola çıkarak; en çok fikir yürütebilen siz
oluyorsunuz. Sürekli gelişimin liderliğini de yapmaya
başlıyorsunuz.
Tasarım faaliyetleri (üretim
konsepti tasarlama, iş yeri organizasyonu ve fabrika yerleşimi)
O işin yapılışındaki tüm hareketleri ezberliyorsunuz. Bu size
operatör performansını daha doğru ölçmeyi, işin nasıl yapıldığı
hakkında üretimde direkt çalışanlar kadar bilgi sahibi olmayı ve
tasarlayacağınız herhangi bir üretim sisteminin hedeflere çok daha
hızlı ulaşmasını sağlıyor. İzlediğiniz bu hareketler
doğrultusunda; iş yeri organizasyonunu da kağıt üstünde daha doğru
yapmanızı sağlıyor. Bu da ilerleyen zamanlarla "bir fabrikanın
yerleşim planı"nı hatasız tasarlamanız anlamına geliyor.
Planlama
Her türlü üretim konseptini tasarlayan, üretimde uygulamanın nasıl
yapıldığını en iyi bilen siz olunca; değişen müşteri talepleri
karşısında; planlama toplantılarında fikir üreten, alternatif
üretim konseptleri kuran veya çalışma şekli öneren "zaman etüdünü
yapan mühendis" arkadaşımız oluyor.
Kalite
Üretim konsepti tasarımı yaparken; proses akış şemaları ile
potansiyel risk analizlerini yapıp; ekip halinde önlem almaya
çalışıyoruz. Ancak zaman etüdünü yaparken mühendis arkadaşımız, o
akışta daha önce hıç fark etmediğimiz bir potansiyel kalite
riskini fark edebiliyor. Ya da "pahalı" aldığımız bir önlemin;
akışta yapacağımız basit bir değişiklikle veya el aleti ile
alınabileceğini keşfedebiliyor. Özellikle hata önleyici
sistemlerin tasarımı, zaman etüdü yapan mühendis arkadaşımız
tarafından daha kolay, ucuz ve hatasız olarak yapılıyor.
Yeni projelerde "iş
etüdü"nü mühendis arkadaşlarımız yapıyor. Teknisyenler, yürüyen
projelerdeki -rutin yaşamdaki- değişikliklerin ölçümlerini
alıyorlar. Mühendis arkadaşlarımızın bilgisayardaki işlerini,
teknisyenler yapıyor. Zaman etüdü formlarını girmek, çeşitli zaman
hesaplamaları yapmak veya bir operatör iş emrini yazmak gibi. Yüz
yüze de konuşmak isterim. Ben işe mühendis alırken; üretim
alanında daha doğrusu fabrikada çalışmak konusunda istekli
olmasını önemsiyorum. Zaman etüdü gibi konuları, işe alındıktan
sonra eğitim döneminde anlatıyorum. Genelde de bu konuda çok
tecrübesiz olduklarından bir dönem beraber çalışıyoruz. Bu dönemde
o işi yaparken neler öğrenebileceğini ve bunların onu nereye
götüreceğini anlatıyorum. Şu anda biraz fazla zamanını masa
başında geçiren yakınıyor. Üretim alanında yaşamı paylaşmayı
tercih ediyorlar. Genelde de farklı bölümlerde ortaya çıkan eleman
ihtiyacında; metod mühendisleri aday olarak öneriliyor. Kariyer
fırsatları olarak da keza aynı durum söz konusu...
Şimdilik anlatacaklarım bu kadar, ufacık bir katkım olduysa ne
mutlu bana!
Herkese iyi hafta
sonları,
Esin
23 Ağustos 2002
Arman Arıkan ...
Gülnur Sönmez |
