Çelik Sektörü - ERDEMİR'in Özelleştirilmesi

Müçteba Bekcan

Giriş

Çelik üretimi ve temel ürünleri

Dünyada çelik üretimi ve pazarı

Türk çelik sektörü

Erdemir’in durumu

Erdemir’in talipleri: Arcelor, Mıttal Steel, US Steel

25.11.2004 tarihli Vatan Gazetesi'nde yer alan haber:

"6 aylık kârı 335.6 trilyon lira olan Erdemir son üç ayda inanılmaz bir performans gösterdi ve kârını 641 trilyona çıkardı. Bu kârlılık, özelleştirme öncesi İnternational Steel Group, US Steel ve Arcelor'un Erdemir'e olan ilgisini de açıklıyor."

Son haftalarda Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları (ERDEMİR) T.A.ş.’nin özelleştirilmesi ile ilgili haberler sürekli olarak basında yer almaya başladı. Bir bakıyoruz Arcelor’un tepe yöneticisinin Paris’te Başbakan ile görüşme haberleri çıkıyor, bir bakıyoruz Hintliler ERDEMİR’e talip, US Steel ERDEMİR’e talip gibi haberler gazetelerde yer alıyor. Bu haberler üzerine de ERDEMİR’in kurulu olduğu Kdz.Ereğli’nin Belediye Başkanı özelleştirmeye karşı eylem hazırlıklarına başladıklarını açıklıyor.

Büyük bir olasılıkla önümüzdeki dönemde bu özelleştirme projesi başında daha çok yer alacak ve kamuoyunda tartışılacak. Yirmi yıldan fazla sektörün içinde (ERDEMİR'de) bu konular üzerinde çalışmış ve şu anda sektörün dışında bir EM olarak konuya ilgi duyan / duyacak olan meslektaşlarımı bilgilendirmeyi düşündüm. Konuyla ilgilenmeyenler bu mesajı ve göndereceğim diğer mesajları okumadan silebilirler.

İşte yurtiçi ve dışı basında konu ile çıkan bazı haberler:

Financial Times: Uluslararası Yatırımcılar Erdemir İçin Kuyrukta

Erdemir özelleştirilmesinin, yurt dışında büyük ilgi uyandırdığı haber veriliyor. Financial Times gazetesinin, "Uluslararası yatırımcılar, Türk çelik sektöründe pay alabilmek için kuyruğa girdi" yorumunu yaptığı ve ihalenin Türkiye'ye, 1 milyar doların üzerinde bir kaynak sağlayabileceğine dikkat çektiği bildiriliyor.

Ekonomi gazetesi Financial Times’in, Erdemir özelleştirilmesinin yurt dışında uyandırdığı büyük ilgiyi, Londra kaynaklı bir haberinde değerlendirdiği, "Uluslararası yatırımcılar, Türk çelik sektöründe pay alabilmek için kuyruğa girdi" başlıklı haberde, dünyanın en büyük çelik üreticilerinden üçü olan, Mittal Steel, Arcelor ve US Steel'in, Erdemir ihalesine katılmayı düşündüğünü yazdığı ifade ediliyor.

Söz konusu üç şirketin, Erdemir'e olan ilgilerini dile getirdikleri kaydedilen haberde "Hepsi, Ankara'ya 1 milyar dolardan fazlasını sağlayabilecek bir ihalede, Erdemir'de bir payı, belki kontrolü elde tutan payı satın alma isteğini dile getirdiler" denildiği belirtiliyor.

Financial Times’in, üç şirketin Erdemir'i satın alma isteğini, Türkiye'de gelecek 10 yılda[1] özellikle AB ile üyelik müzakerelerinin iyi bir biçimde yürümesi halinde, çelik tüketiminde büyük artış yaşanacağı beklentisine bağladığı değerlendiriliyor.

Erdemir hisselerinin değerinin, 2003 başından bu yana yaklaşık dört kat arttığına dikkat çeken Financial Times’in, bu durumun şirketin piyasa kapitalizasyonunu 2 milyar dolara çıkardığını belirttiği, Erdemir hisselerinin değerindeki bu büyük artışta, şirketin yabancı bir alıcı tarafından satın alınacağına ilişkin spekülasyonların da etkili olduğu kaydedilen haberde, dünya çelik stoklarının, Çin'deki yükselen talebe bağlı olarak değer kazanmasının etkisine de dikkat çekildiği haber veriliyor.

Erdemir'in halen 3 milyon ton düzeyinde olan yıllık üretim kapasitesinin, üç yıl içinde % 100 oranında artmasının öngörüldüğünü belirten İngiliz Gazetesi’nin, Türkiye'nin AB üyeliğine yaklaştığı ölçüde, büyük miktarda çelik tüketen otomotiv, inşaat ve beyaz eşya sanayiine yönelik doğrudan yatırımların hızlanacağının düşünüldüğünü belirttiği ifade ediliyor.

AB ile müzakerelerin başlatılması kararının verilmesi halinde, Ankara'nın Erdemir’in hisse satışına ilişkin hazırlıkları hızlandırması beklentisine de yer verilen haberde, konuya yakın bir kaynağın, Erdemir konusunda henüz karar verilmediğini ve nihai kararın siyasilere ait olacağına ilişkin sözlerine yer verildiği bildiriliyor.

Financial Times’in, Ankara’nın, ilke olarak ÖİB'nın elinde tuttuğu yüzde 46,12 payının blok satışından yana olduğunu belirttiğine dikkat çekerken, ihaleye Türk şirketlerinin de gireceğini, ancak hükümetin bir yabancı alıcıyı tercih edeceğinin sanıldığını yazdığı belirtiliyor.

(Milliyet, 11 Kasım 2004; Hürriyet, 11 Kasım 2004, s.9; Radikal, 11 Kasım 2004)

Rekabet Hukukçuları Derneği Başkanı Prof. Dr. Arif Esin’in, Raiffeisen Investment AG’nin, Erdemir’in özelleştirilmesi sürecinde, danışman firma olarak seçilmesini eleştirerek, “Hint demir çelik devi Ispat’in işlerini takip eden bir firmanın, danışman olarak belirlenmesiyle, ihaleye fesat karıştırıldığını ileri sürdüğü haber veriliyor.

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın herhangi bir kastının bulunmadığını, ancak tecrübesizlik kurbanı olduğunu ifade eden Prof. Esin’in, bu durumun, “ihale düzenini bozacağını ve Raiffeisen Investment AG’nin, Hint firması Ispat’a göre yol haritası çıkartacağını ve diğer Avrupalı potansiyel alıcıları devre dışı bırakacağını iddia ettiği bildiriliyor. (Dünya, 12 Kasım 2004, s.2)

US Steel’in, genişleme çalışmaları kapsamında, geçtiğimiz haftalarda Erdemir ile de ilgilendiğini açıklamış olduğu, Slovakya ve Sırbistan’da satın alınan tesisler ile birbirlerini tamamlayacak olmaları nedeniyle, Erdemir’e özel bir ilgi duyduğu ifade ediliyor. (Metal Bulletin Weekly, 15 Kasım 2004, s.7)

Bu yıl, Erdemir’in vergi öncesi 700-800 milyon dolar kâr elde edeceğini tahmin ettiklerini belirten Arcelor yetkililerinin, Erdemir’in satışa çıkacak hisselerinin alınmasının, Arcelor’un Türkiye’deki otomotiv ve uygulama sektörlerine yönelik satış faaliyetlerine, ambalaj çeliğinin eklenmesine imkân sağlamasının yanı sıra, Orta Doğu ve Doğu Avrupa’nın güney kesimlerine yönelik, iyi bir çelik satış platformu oluşturacağını da söyledikleri ifade ediliyor. (Steel Business Briefing, 16-17 Kasım 2004, Online Haberler)

Büyük bir olasılıkla 17 Aralık’tan sonra bu konu daha çok gündeme gelmeye başlayacak. Bir zamanlar İMKB’nin lokomotifi olan ERDEMİR’in özelleştirme sürecini daha sağlıklı olarak izleyebilmek ve anlayabilmek için dünya çelik sektöründe yaşanan gelişmeleri, sektörün yapısını, ülkemizdeki çelik sektörünün gelişimini ve mevcut durumunu, ERDEMİR’in yapısını ve taliplileri tanımanın yararlı olacağına inanıyorum.

Böyle bir bilgilendirmeyi bir yazıda yapmak yerine, konulara göre birkaç bölüm halinde sıra ile yapmanın daha uygun olacağını sanıyorum. Bu nedenle, şöyle bir sırayı takip edeceğim:

Çelik üretimi ve temel ürünleri

Dünyada çelik üretimi ve pazarı

Türk çelik sektörü

Erdemir’in durumu

Erdemir’in talipleri: Arcelor, Mittal Steel, US Steel

Müçteba Bekcan 76

Cum 26.11.2004 12:10

	Arşiv listEM Yardım Yazışma

Ana Sayfa \| Etkinlikler \| Birikimler \| Ülke Gündemi \| Biz Bize \| Dağar \| Siteler \| Sanat \| Başka Şeyler